Patutlah asyik ke Iran je rupanya Presiden Pas disenaraihitam dari jejak kaki ke Mekah, ini yang Hadi Awang buat
Apabila gabungan Perikatan Nasional (PN) berkuasa pada Mac 2020, Perdana Menteri Muhyiddin Yassin mewarisi dasar luar Timur Tengah yang berpecah-belah daripada pendahulunya Mahathir Mohamad.
Implikasi Arab Saudi dalam saga kontroversi 1MDB meletakkan Malaysia dalam tujuan silang dengan Riyadh.
Pada Disember 2019, Malaysia turut mengadakan Sidang Kemuncak Kuala Lumpur sebagai langkah awal mencari penyelesaian kepada masalah dunia Islam.
Sekali lagi, ini tidak meletakkan Malaysia dalam buku-buku bagus kerajaan.
Di bawah Dr Mahathir, Arab Saudi — sebuah kuasa ekonomi, politik dan agama di Timur Tengah — telah meletakkan Malaysia pada pesawat yang sama dengan Turki, yang berusaha untuk mengubah keseimbangan kuasa Islam di seluruh dunia Islam.
Dalam usahanya untuk membaiki hubungan Malaysia dengan Saudi, Muhyiddin dengan pantas melantik Hishammuddin Hussein – yang menikmati hubungan mesra dengan Saudi melalui portfolio menteri sebelum ini – untuk menyelamatkan apa yang tinggal daripada perkongsian lama antara kedua-dua negara.
Pada tahun-tahun sebelumnya, hubungan Malaysia-Saudi telah berkembang pesat, berkat hubungan peribadi yang terjalin antara pemimpin kedua-dua negara – seperti yang berlaku semasa Najib Razak menjadi perdana menteri.
Muhyiddin juga membuat langkah dasar luar yang agak tidak pernah berlaku sebelum ini pada April 2020, apabila beliau melantik Hadi Awang, presiden Parti Islam SeMalaysia (PAS), sebagai utusan khasnya ke Timur Tengah .
Pelantikan Hadi datang pada masa Muhyiddin perlu mengekalkan PAS dalam PN dan menjamin majoriti di parlimen.
Walaupun Hishammuddin adalah seorang diplomat mahir yang telah mewakili kepentingan Malaysia dalam jawatan rasmi pada banyak kesempatan, kelayakan Hadi tidak sepadan dengan pelantikan itu. Di atas kertas sekurang-kurangnya, dia tidak akan memenangi sebarang bantuan dengan Saudi.
Yang paling dekat dengan pengalaman dasar luar negara ialah penglibatannya dalam Kesatuan Ulama Islam Antarabangsa (IUMS) berautonomi sebagai bekas naib presidennya. Hakikat bahawa organisasi itu disenaraihitamkan oleh Arab Saudi sebagai kumpulan pengganas bermakna dia akan mendapat sedikit daya tarikan dengan Saudi. Selain itu, beliau mempunyai hubungan rapat dengan gerakan politik Islam di Timur Tengah, seperti Hamas dan Ikhwanul Muslimin (MB). Pergerakan ini tidak mengikut istilah terbaik oleh kerajaan.
Sejak 1980-an, Hadi, seperti penyokong PAS yang lain, mendapat inspirasi daripada kejayaan politik berteraskan Islam di luar negara, seperti di Pakistan dan Iran. Puak yang diterajui oleh Nik Aziz dan Hadi sendiri telah menjadikan kepimpinan ulama sebagai ideologi baharu parti. Ini mendapat inspirasi daripada Revolusi Iran 1979 yang menyaksikan kebangkitan Ayatollah Khomeini sebagai pemimpin tertinggi Republik Islam baharu.
Ramai di kalangan puak ulama pernah juga mendapat pendidikan di Timur Tengah dan mempunyai hubungan langsung dengan usaha akar umbi MB, yang seterusnya mempengaruhi struktur organisasi PAS selama beberapa dekad. Di bawah kepimpinan ulamaslogan dan kejayaan pilihan raya yang dikecapi pada 1990-an, PAS menjadikan dirinya sebagai contoh utama bagi parti Islam lain di seluruh Asia dan Timur Tengah.
Walaupun Hadi telah menamatkan pengajian dari Universiti Islam Madinah (IUM) pada awal 1980-an, hubungan pendidikannya dengan universiti Arab Saudi yang diasaskan kerajaan itu tidak memberinya modal politik dengan Saudi. Ini boleh dikaitkan dengan pergaulannya dengan gerakan politik Islam ketika itu – ketika gerakan Sahwa yang diilhamkan oleh MB popular di seluruh kerajaan sebelum pembersihannya – dan kini, dengan keterikatan seumur hidupnya dengan PAS.
Hadi telah memainkan sebahagian besar peranan upacara dalam mewakili kepentingan Malaysia di Timur Tengah.
Kes Hadi agak berbeza dengan Zulkifli Al-Bakri, yang merupakan Menteri di Pejabat Perdana Menteri Hal Ehwal Agama. Pihak Saudi telah menyampaikan kepada Zulkifli, seorang lagi alumnus IUM, jemputan diraja untuk melawat kota Madinah dan almamaternya.
Sebagai menteri yang bukan ahli mana-mana parti politik Islam dan dilantik sebagai Majlis Penatua Islam – badan autonomi ulama kanan Islam yang dipengerusikan oleh Syeikh Agung Al-Azhar – Zulkifli mempunyai kelebihan yang jelas berbanding Hadi dalam memajukan Agenda dasar luar PM dengan Saudi termasuk menaikkan kuota haji untuk rakyat Malaysia.
Dalam peranannya sekarang sebagai utusan khas PM dan anggota kabinet perdana menteri, Hadi telah mengekang tingkah laku diplomasinya, sesuatu yang tidak perlu dibimbangkan semasa berada dalam pembangkang. Setakat ini, beliau hanya mengumpulkan sokongan orang ramai untuk perjuangan Palestin dan tidak mengulas mengenai normalisasi hubungan beberapa negara Arab dengan Israel.
Sebahagian daripada mereka termasuk Emiriah Arab Bersatu (UAE), sekutu penting Malaysia di Timur Tengah. Perkara yang sama tidak boleh dikatakan mengenai ahli PAS, yang secara terbuka melabel negara-negara Islam yang bersetuju dengan Perjanjian Abraham sebagai ” pengkhianat ” kepada perjuangan Palestin.
Jika ia adalah sebarang petunjuk, Hadi telah memainkan sebahagian besar peranan istiadat dalam mewakili kepentingan Malaysia di Timur Tengah. Walaupun beliau mungkin menyederhanakan retorik kontroversinya berbanding setahun lalu, pihaknya tidak melakukannya.
Bagi Muhyiddin, kegunaan Hadi lebih bersifat politik daripada diplomatik: beliau terus memainkan peranan penting dalam mengukuhkan gabungan PN dengan merangsang asas pengundi Melayu-Islam PAS sebagai persediaan menghadapi pilihan raya umum yang akan datang.
BACA:
“Ayah dah tak jadi PM, semua pakat lesap”, Dafi mengeluh hilang job sampai kena pecah ‘tabung ayam’