Tak sangka! Rupanya gerakan Freemason dah ada di Malaysia sejak 1786, ini sejarah Freemason di Malaysia ramai nak tahu
“APA lagi yang awak ada?” Saya bertanya kepada lelaki warga emas Cina itu selepas membeli dua pasang kerusi kedai kopi kayu.
Dia berhenti seketika untuk berfikir sebelum menuju ke bilik tidurnya tanpa berkata apa-apa lagi.
Diperkenalkan oleh rakan pengumpul, saya telah membuat perjalanan ke Pengkalan Kundor pada awal pagi dan mengalami masa yang agak sukar untuk mencari rumah kayu kendiri penjual.
Sebagai penghuni tunggal, rumahnya hampir dipenuhi dengan barangan antik yang terkumpul selama bertahun-tahun, daripada basikal British vintaj hingga bakul lakuer Cina.
BAT Malaysia memperkenalkan taman ladang untuk menyokong komuniti yang terdedah
“Mudah-mudahan ini menarik minat anda,” kata penjual itu sambil menghulurkan kotak kadbod kecil yang diisi dengan pelbagai jenis bric a-brac.
Walaupun sebahagian besar barangan adalah pernak-pernik moden dan lencana sekolah biasa, loket yang kelihatan luar biasa tiba-tiba menarik perhatian saya. Jantungku berdegup kencang apabila melihat perkataan Lodge Kedah No. 3830 pada loket itu.
Setelah meneliti lebih dekat, saya tidak lama lagi dapat memastikan bahawa barang itu adalah memorabilia Masonic Lodge tempatan yang tulen dan sangat jarang berlaku.
Berusaha keras untuk menahan keterujaan saya, saya bertanya tentang harga dan asal usul loket itu sambil menunjukkan kepada lelaki yang sama tertarik dengan serpihan sisa tanah yang membingungkan masih melekat pada sudut ganjil reka bentuk tengah yang mempunyai persamaan hampir dengan berkas padi yang dipaparkan. dalam setem Kedah yang pertama dikeluarkan pada tahun 1912.
“Ini sudah lebih dua dekad saya simpan selepas menemuinya ketika menggali botol lama di belakang Hospital Besar Sungai Petani yang lama. Jelas sekali ia ada kaitan dengan Kedah tetapi saya tidak boleh memberitahu anda apa-apa lagi. Ia mesti lama dilihat dari reka bentuk. Beri saya RM100 dan ia milik anda,” katanya.
Harga yang diminta agak curam tetapi saya bersetuju dengannya. Menikmati peluang untuk menyelidik tentang asal usul Freemason di Kedah, saya mengosongkan jadual saya untuk baki minggu ini untuk menumpukan pada tugas menyelidiki setiap sumber yang ada di perpustakaan, koleksi peribadi dan, sudah tentu, alam siber.
Selepas lima hari pencarian fakta yang sengit dan dua perjalanan turun ke Sungai Petani, saya akhirnya mengumpul maklumat yang mencukupi untuk menjelaskan tentang Lodge Kedah No.3830 yang secara kebetulan menyambut ulang tahun keseratusnya pada 2 Ogos 2018.
Ahli Lodge Kedah mengadakan mesyuarat di bangunan Hongkong & Shanghai Bank selepas Perang Dunia Kedua
KEDATANGAN FREEMASONS
Pengenalan Freemasonry di Tanah Melayu sebahagian besarnya dikaitkan dengan ketibaan Syarikat Hindia Timur Inggeris di Pulau Pinang pada 17 Julai 1786. Sememangnya, pulau itu menjadi tapak pertama bagi Freemason apabila Royal Prince of Wales Lodge ditahbiskan pada tahun 1875.
Selepas itu, Pondok Masonik lain di negeri-negeri Melayu yang terletak di tengah-tengah telah ditubuhkan secara berturut-turut. Pondok Jubli Perak di Taiping bermula pada tahun 1887 manakala Lodge Read di Kuala Lumpur telah disucikan pada tahun 1889.
Aktiviti Masonik hanya sampai ke bahagian utara Semenanjung Tanah Melayu selepas termeterainya Perjanjian Inggeris-Siam pada 1909. Perjanjian itu dengan berkesan memindahkan semua hak penguasaan, perlindungan dan kawalan Siam ke atas Kedah, Perlis, Kelantan dan Terengganu kepada Great Britain.
Pelantikan seterusnya George Maxwell sebagai Penasihat pertama Kedah dan kemasukan penjawat awam British secara berkesan membuka laluan bagi kedatangan perintis Eropah yang berminat untuk mendirikan ladang getah di dataran subur di bahagian tengah dan selatan negeri itu.
Tidak dinafikan, peneroka inilah yang akhirnya memperkenalkan amalan Freemasonry ke Kedah. Sememangnya, bandar Sungai Petani yang terletak di tengah-tengah, dan bukannya ibu negeri Alor Star di utara, menjadi pilihan yang jelas bagi pengasas Lodge Kedah untuk menubuhkan cawangan mereka.
Selama lebih setengah abad selepas itu, penanam Eropah membentuk tulang belakang pertubuhan ini. Menurut rekod yang disimpan di perpustakaan United Grand Lodge of England, 15 Mason membentuk kumpulan awal yang membentuk Lodge Kedah.
Diketuai oleh ketua pelukis Jabatan Kerja Raya negeri Charles Geoffrey Boutcher, lelaki itu sama ada memegang jawatan tinggi dalam perkhidmatan awam atau ladang getah di negeri itu. Rujukan terawal penubuhan Lodge Kedah adalah dalam komunikasi setengah tahun bab Pulau Pinang bertarikh 9 Nov 1917.
Ia mengumumkan bahawa petisyen telah dihantar ke England untuk mendapatkan kebenaran untuk membuka sebuah Lodge di Sungai Petani, Kedah. Satu lagi pengumuman dibuat pada 28 Feb 1918 mengatakan bahawa petisyen telah diberikan dan pentahbisan Lodge Kedah boleh berlaku selepas ketibaan Waran.
Lebih seminggu sebelum tarikh pengudusan yang ditentukan pada 2 Ogos 1918, Tuan Besar Daerah Kepulauan Timur, FM Elliot dan beberapa yang lain menaiki kapal bernama Ipoh dan menuju ke pantai.
Dikapten oleh JM Daly, kapal itu singgah di Port Swettenham (Pelabuhan Klang sekarang) untuk mengambil lebih ramai anggota Masonik. Rombongan itu turun di Pulau Pinang dan menaiki tren pukul 2.30 petang ke Sungai Petani di mana mereka bermalam di Rumah Rehat Kerajaan.
Anggota rombongan itu ramai sehinggakan setiap inci tempat itu diduduki. Laporan yang tidak berasas malah memberitahu ahli tidur di beranda dan bumbung! Semasa upacara pentahbisan Lodge Kedah, Elliot telah melantik Frank Blackwood Sewell sebagai Master of the Lodge yang pertama. Antara 11 pegawai yang dipilih ialah Hakim Percy Julian Sproule (Peguam Negeri), Alexander William Davidson (Juruukur Negeri) dan James Gorman (Jurutera Negeri).
Tiga minggu kemudian, Lodge mula menerima ahli. Antara yang pertama ialah Percy Kilner Haylett (Polis Negeri dalam percubaan) dan enam pekebun termasuk Jack Albert Symes dari Ladang Paya Kamunting di Jitra.
Menjelang 31 Dis 1918 keahlian meningkat dengan ketara dan jumlah keseluruhan Lodge Dues yang dibayar kepada Grand Lodge di England ialah tiga paun, tujuh syiling dan enam pence yang dihormati. Dekad selepas 1920 menyaksikan tempoh pengembangan pesat untuk Lodge Kedah.
Perpustakaan Lodge telah dibentuk apabila setiap ahli membentangkan buku manakala Sewell menyumbangkan rak buku. Seorang ahli yang tinggal di Pulau Pinang menyumbang kotak amal kayu jati dan tembaga berhias manakala panggilan untuk Organ Lodge kemudiannya dijawab.
Lodge Kedah menerima kunjungan dari Lodge Masonic lain di Malaya sebagai satu cara untuk mengeratkan hubungan. Gottlieb Lodge mengadakan mesyuarat Mark Master Mason yang pertama di Sungai Petani pada 18 Feb 1927 manakala konvensyen tetap Bab Jubli Victoria Pertama membuat kehadiran mereka dirasai sebulan kemudian pada 16 Mac.
Freemason Lodges masih boleh ditemui di seluruh dunia seperti ini di kampung kecil Cessnock diNew South Wales, Australia
MASA SUKAR
Kemelesetan Besar pada awal 1930-an adalah kemerosotan ekonomi yang paling lama, paling dalam, dan paling meluas pada abad ke-20. Malaya tidak terlepas dan mengalami masalah kewangan yang teruk. Menjelang 1933, Lodge Kedah menjadi mangsa yang paling teruk dalam keadaan menyedihkan ini di kalangan rakan-rakan Lodge di Malaya.
Ketika itu, Lodge Kedah hanya mempunyai 48 orang ahli dan kira-kira separuh daripadanya tersebar di seluruh Tanah Melayu. Kesukaran kewangan akhirnya menghalang ahli luar daripada menghadiri mesyuarat bulanan Lodge Kedah.
Disebabkan oleh penurunan yang teruk dalam kehadiran, tiada kerja istiadat dijalankan selama lebih daripada setahun dan mesyuarat dikurangkan kepada hanya sekali setiap suku tahun. Mujurlah, kesan buruk Kemelesetan Besar tidak lama dan mesyuarat bulanan telah dimulakan semula pada 10 Feb 1934. Menjelang 1936, lebihan dana membolehkan jawatankuasa itu memulakan pengubahsuaian dan membeli perabot baru.
Menjelang 1938, laporan tentang awan perang yang hampir melayang di Eropah sampai ke Tanah Melayu. Lodge Kedah menyumbang kepada usaha perang dengan menghiburkan 26 anggota Masonik dari HMS Medway dan kapal selam atendannya.
Flotilla itu dalam perjalanan ke Singapura untuk membaik pulih apabila rancangan untuk melawat Sungai Petani dibuat. Untuk menggembirakan semua, pegawai tentera laut telah memberikan persembahan konsert muzik di penghujung perhimpunan. HMS Medway ialah kapal depoh kapal selam pertama yang dibina khas yang dibina untuk Tentera Laut Diraja. Dibina oleh Vickers Armstrong di Barrow-in-Furness pada akhir 1920-an, kapal itu berkhidmat di Stesen China sebelum Perang Dunia Kedua.
Malangnya, sebuah bot U Jerman menembak dua torpedo dan menenggelamkan HMS Medway di luar pantai Port Said pada 30 Jun 1942. Tiga puluh lelaki hilang dalam karam manakala 47 daripada 90 torpedo ganti di atas kapal terapung bebas daripada bangkai kapal dan diselamatkan. .
PERANG TIBA DI MALAYA
Pada Oktober 1941, seorang pegawai tentera India yang bertugas di Rejimen Punjab, John Onslow Graham menjadi anggota untuk Lodge Kedah. Bertempat di Tanjong Pau dan Kampong Kelubi di Jitra, Graham menyaksikan aksi dalam Pertempuran Jitra yang berlaku apabila Jepun menyerang Kedah pada 11 Dis 1941.
Pasukan British kemudiannya berundur. Lebih jauh ke selatan di Thompson Ridge di Kampar, Graham dan orang-orangnya membawa barisan pertama dan kedua di titik bayonet menentang ribut tembakan yang kuat. Dalam pertuduhan terakhir, dengan hanya tinggal 30 orang, bom mortar meletupkan kedua-dua kaki Graham di bawah paras lutut tepat ketika dia hendak sampai ke parit Jepun terakhir. Walaupun begitu, dia terus melemparkan bom tangan ke arah musuh sambil melutut di atas tunggulnya yang hancur dan menjerit kata-kata semangat yang berani kepada rakan-rakannya. Tidak lama selepas itu, Graham rebah dan meninggal dunia.
Apabila mendengar berita tentang kemajuan Jepun, ahli Masonik bergegas ke Lodge, yang terletak berhampiran penjara Sungai Petani, dalam usaha untuk mendapatkan Waran dan dokumen penting lain. Malangnya, bangunan itu dikunci dengan selamat dan penjaga tidak kelihatan.
Semasa Perang Dunia Kedua, Lodge Kedah telah dirompak dan digunakan oleh Jepun sebagai kuarters kuli. Apabila perang tamat, bangunan terbiar itu telah menjadi kandang kambing.
KEBANGKITAN PASCA PERANG
Hasilnya, 14 ahli Lodge memutuskan untuk mengadakan mesyuarat pertama selepas perang mereka di flat junior milik JJP Davies yang terletak di tingkat satu Hong Kong & Shanghai Bank (HSBC sekarang) pada 12 Julai 1946.
Premis itu, yang terletak di sepanjang Jalan Bank dan betul-betul bertentangan dengan Dewan Pawagam Ratu Sungai Petani, terus berkhidmat untuk tujuan ahli-ahli sehingga Februari 1947. Pada masa itu, sejumlah $2,500 telah dikumpul untuk memulihkan semula bangunan Lodge Kedah kepada kegemilangan dahulu. . Sementara itu, mesyuarat Mac dan April telah diadakan di rumah pegawai perubatan Bedong, rumah AL Dunlop.
Pada 9 Mei 1946 Lodge Kedah menyambung semula mesyuarat biasa di premisnya yang telah diubah suai. Ahli jawatankuasa menawarkan ganjaran untuk pemulangan harta Lodge yang hilang semasa Pendudukan Jepun. Berdasarkan maklum balas orang ramai dan dengan bantuan polis, beberapa keping telah diambil dari kedai perabot berhampiran.
ANCAMAN KOMUNIS
Bahaya baru di Tanah Melayu tiba pada tahun 1948 apabila pengganas komunis memulakan pemberontakan bersenjata mereka selama 12 tahun. Penyamun menyasarkan ladang-ladang getah terpencil dan bukan sesuatu yang luar biasa untuk melihat penanam tiba di Lodge Kedah untuk mesyuarat dengan kereta saloon bersalut perisai atau jip dengan Konstabel Khas bersenjata lengkap mereka sebagai pengiring. Penubuhan pangkalan Tentera Udara Diraja Australia (RAAF) di Butterworth pada tahun-tahun menjelang berakhirnya Kecemasan memberi manfaat kepada Lodge Kedah. Mesyuaratnya pada 11 Dis, 1964 menyaksikan enam pegawai udara RAAF mendaftar sebagai ahli. Lebih ramai menyertai pada bulan-bulan berikutnya.
Perkara mula berubah secara mendadak untuk Lodge Kedah pada akhir 1970-an dengan penurunan mendadak dalam keahlian Eropah. Ramai yang bersara dan meninggalkan Malaysia manakala yang lain dipindahkan ke negara lain.
Mengakui berakhirnya era, Lodge Kedah mula membuka pintunya kepada ahli bukan Eropah. Semasa lawatan penyelidikan terakhir saya ke Sungai Petani, saya singgah di Hospital Besar lama dan cuba membayangkan bagaimana loket berharga saya boleh berakhir di dalam tanah.
Mungkinkah ia berlaku semasa zaman huru-hara sebelum tentera Jepun tiba? Melihat terakhir pada loket itu sebelum menuju ke kereta, tiba-tiba saya ternampak sesuatu yang ajaib telah mengelak saya selama ini — rentetan huruf Jawi di bawah reka bentuk tengah yang menandakan Darul Aman, gelaran kehormat Kedah!
Diterjemah secara langsung, ia bermaksud Tempat Tinggal Damai. Jelasnya, masih banyak lagi perkara yang saya belum temui tentang Lodge Kedah tetapi itu perlu menunggu hari lain.
BACA:
Wargaemas bertuah dari Sabah menang Toto jackpot bernilai RM 21.8 juta